STAROŻYTNE SANKTUARIA ASTRONOMICZNE NA LANZAROTE

Odkrycie dowodów na zaawansowane umiejętności wśród mieszkańców wyspy w odległych czasach

Codzienna i prosta obserwacja almanachu czy kalendarza, aby sprawdzić dzień tygodnia,

dzień miesiąca, w którym jesteśmy, porę roku, która właśnie przemija lub zwykłe sprawdzenie, kiedy

odbywa się określone święto może nas zmylić i możemy nie docenić prawdziwego wymiaru takiego

wynalazku. Główną funkcją wszystkich kalendarzy jest pomiar i strukturyzacja czasu. Aby to osiągnąć,

różnorodne kultury starożytne tworzyły swoje kalendarze na podstawie pradawnych tradycji oraz

jednorazowych i cyklicznych ruchów, które wykonują gwiazdy, aby przemierzyć sklepienie niebieskie.

Są to obserwacje, które bez wątpienia wpłynęły na uzyskanie znaczącej wiedzy astronomicznej.

O tym, że na Wyspach Kanaryjskich przed ich podbojem tutejsi mieszkańcy posługiwali się

jakimś kalendarzem świadczą różne kroniki, jak np. Sedeño i Gómez Escudero, lub później- w XVII

wieku- Abreu Galindo czy Marίn i Cubas. W wymienionych świadectwach historycznych wspominane

są wydarzenia astronomiczne znane przez tamte kultury, jak równonoce i przesilenia słoneczne. Poza

tym, wzmiankuje się o sekwencjach typowych dla Księżyca, jakimi są pełnie następujące po jakimś

przesileniu. Tak więc źródła te mówią nam też o świętach i rytuałach obchodzonych przez tamtejszą

ludność, prawdopodobnie wyznaczone przez kalendarz religijno-astronomiczny. Ów teza jest

efektem długiego okresu obserwacji i badań prowadzonych według archeoastronomicznych metod

badawczych. Łączą one archeologię z astronomią w momencie, kiedy zaczynamy odkrywać znaczenie

jakiegoś z tamtych miejsc, które dawniej służyły jako obserwatoria, gdzie zanotowywano porównania

i odnośniki w celu opracowania astronomicznego kalendarza lub które stanowiły autentyczne

sanktuaria, gdzie prawdopodobnie odprawiano rytuały. Już na niektórych z kanaryjskich wysp

znaleziono miejsca potwierdzające te umiejętności wśród starożytnych kultur. Teraz na Lanzarote,

gdzie mieszkali tamtejsi „majos”, (o których Gómez Escudero mówił, że są wielbicielami Słońca i

Księżyca i że wierzyli z duchowe spotkanie swoich przodków za pomocą tych gwiazd), odnaleźliśmy

zadziwiające dowody, które nie tylko wzmacniają to, co już wiemy, ale demonstrują ściśle inne

umiejętności, do tej pory nie przypisywane starożytnym mieszkańcom Kanarów. Zwiększają one bez

wątpienia znaczenie tych archaicznych wiosek, które poprzez zaawansowaną naukę wyjawiają nam

ważne dzieła realizowane na tych terenach. Są one zapisem tego, co czas chciał ocalić i zachować dla

przyszłych pokoleń.

Te złoża zapisów astronomicznych, nieznanych archeologii wyspiarskiej, zlokalizowane są

w określonych kraterach Lanzarote, o których wspomnimy trochę później, chociaż podejrzewamy,

że nie są jedynymi. Sądzimy więc, że istnieją podobne dowody w innych częściach wyspy, których

nie mieliśmy jeszcze okazji zweryfikować. Okrągła forma kraterów pozwala na otrzymanie stromego

horyzontu o 360° i dzięki temu jest możliwe precyzyjne wyznaczenie punktu, gdzie obserwator

dostrzeże fenomen astronomiczny we wszystkich kierunkach lub dość kompletną wizję kosmiczną. Do

tego, poza charakterem rytualnym, służyły niektóre wulkany na wyspie Lanzarote: Guenia, w gminie

Teguise, Caldera Quemada w Tinajo i Caldera Quemada w Órzola w gminie Harίa. Prezentują one

serię sztucznych modyfikacji, jak okna czy otwory na ich krawędzi lub uwypuklone punkty , lub też

sporadycznie inne przekształcenia jak np. zrywanie tarasów aby osiągnąć określone poziomy, gdzie

lokuje się obserwatora lub gdzie powstaje przemieszczanie cienia, który projektuje pewny odnośnik,

działający jak gnomon, itp. Znajdują się tu, nie tyle wewnątrz, co w samym otoczeniu, różne znaki,

od intrygujących konstrukcji, przez odkopane lub podwodne jaskinie, aż po proste krążki skalne, o

średnicy mniejszej niż jeden metr lub grupy skał, czasami znaczących rozmiarów, które pozornie

znajdują się w swoim naturalnym położeniu, jednak bardziej dokładna obserwacja wykrywa ich

pochodzenie z innego otoczenia, (zawsze bierze się pod uwagę interwencję człowieka). Byliśmy w

stanie sprawdzić, że linie, które tworzą się pomiędzy różnorodnymi znakami i modyfikacjami skrywają

liczne i zaskakujące relacje pomiędzy zdarzeniami i fenomenami astronomicznymi. Obrazują nam one

pewne przypuszczalne zjawiska, że nie można wykluczyć, iż miały inne funkcje i znaczenia dla kultur

tworzących różne dzieła i były bez wątpienia używane jako obserwatoria. Stanowią podobieństwo

starożytnych kręgów kamiennych, jak Stonehenge w Wielkiej Brytanii- można tu zaobserwować

pewne cechy wspólne, takie jak okrągły kształt oraz ich ułożenie astronomiczne, które mogłyby

zawierać bardziej starożytne pochodzenie.

Kiedy upewnimy się, że ów modyfikacje i oznaczenia w wymienionych kraterach są

uporządkowane i ułożone liniowo pod względem astronomicznym, nie będziemy ich odnosić jedynie

do zdarzeń i fenomenów, które są łatwe do zaobserwowania, jakimi mogą być np. przesilenia letnie i

zimowe, kiedy Słońce, podczas swojej codziennej wędrówki po horyzoncie, osiąga swoje ekstremum

i zaczyna przemieszczać się w innym kierunku. Mówimy również o liniach równonocnych, zjawisku

fenomenalnym, charakteryzującym się dużą precyzją- wiedzę na temat jego istnienia przypisuję

się jedynie bardziej zaawansowanym kulturom. I to wszystko może przynieść nam poszerzone

informacje, w kontekście tego, co już wiemy o starożytnych Kanaryjczykach. Jeszcze bardziej

niezwykłe będzie wtedy usystematyzowanie nadzwyczajną wiedzy, którą posiadali o 18,6-letnim

cyklu, który robi Księżyc od jednego ze swoich większych przystanków do kolejnego, cyklu, który ma

związek z rozdzieleniem księżycowej orbity w stosunku do elipsy. W efekcie, istnieją różnorodne

wskazówki, które podkreślają punkty, gdzie występują te przystanki Księżyca, zarówno te największe,

jak i najmniejsze, w odniesieniu do obserwatora. To znaczyłoby, że starożytni Kanaryjczycy znali

cykl Metona i prawdopodobnie byli zdolni przewidywać elipsy, wszystko to wyjawia nam niezwykłe

działania, które miały miejsce w materii astronomicznej, projektujące te autentyczne sanktuaria.

W naszej próbie uzyskania tego, co odzwierciedlają i co oznaczają te miejsca zauważyliśmy,

że ogromna ilość przesłanek dotyczących tego, czym była ta ważna wiedza w starożytności wymaga

bardziej szczegółowych badań.

Dwa ostatnie lata obserwacji miejscowych, badań dokumentacyjnych i poświęceń, aby

powiększyć nasz zasób informacji o wiedzy astronomicznej, na temat której nie jesteśmy ekspertami,

miały nam pozwolić na dostrzeżenie, że istnieje pasjonująca droga badawcza, która poszerza się

w miarę jej przemierzania. Wymaga to jednak uczestnictwa specjalistów i organizacji, aby znalazł

się ktoś, kto zainteresuje się tymi zagadnieniami, które proponujemy i aby mógł nas wesprzeć i

przyczynić się do zdobywania dalszych wiadomości i środków, którymi nie dysponujemy, aby trochę

bardziej rozwinąć się w kierunku rekonstrukcji tego, co mieściło się kiedyś w kanaryjskich wioskach,

co w pewnych aspektach prezentują powstałe laguny; przede wszystkim kiedy odkrycia tej natury

otwierają nowe i sugestywne drogi interpretacji tego, że wierzymy iż była to wybitna kultura, która

rozwinęła się na tych cudownych wyspach, wychwalanych od wieków od momentów ich odkrycia.

Reasumując, omija się potrzebę ubiegania się u odpowiedzialnych za te kwestie osób, to

jest o efektywne środki konserwacji, studiów i szerzenia informacji przekazywanych do wiadomości

publicznej tego, co zawierają te miejsca. Tym sposobem zrobimy więcej dla pamięci o naszych

przodkach.

Agustín Demetrio Pallarés Lasso

Antonio Romero Mora




Lanzarote, lipiec 2002